دهان روح و دهان تن

دهان روح و دهان تن

یکی از اهم مراقبات، این است که انسان واردات و صادرات دهانش را مواظب باشد. آن لقمه نانی را که به دهان می‌گذارد اگر از روی حساب نباشد، هرزه‌خوار می‌شود و انسان هرزه‌خوار، هرزه‌گو می‌گردد. آن دهانی که وارداتش آلوده است، صادراتش هم آلوده است.

چرا دفتر وجود و صحیفه نفست را به اینگونه اباطیل پر می‌کنی. یکی از عهدهای شیخ رئیس، در رساله عهدش این است که رمان و قصه‌های باطل نخواند. حرفها و افسانه‌های باطل، دهن و ذهن را کج و معوج می‌کند و نفس را از درست‌اندیشی و درست‌یابی منحرف می‌کند.¹

 

انسان دو دهان دارد: یکی گوش که دهان روح است و دیگر دهان که دهان تن او است. این دو دهان خیلی محترم‌اند. انسان باید خیلی مواظب آن‌ها باشد. یعنی باید صادرات و واردات این دهنها را خیلی مراقب باشد. آن‌هایی که هرزه خوراک می‌شوند، هرزه‌کار می‌گردند. کسانی که هرزه‌شنو می‌شوند، هرزه‌گو می‌گردند.

وقتی واردات انسان هرزه شد، صادرات او هم هرزه و پلید و کثیف می‌شود. یعنی قلم او هرزه و نوشته‌هایش زهرآگین خواهد شد. امیرالمؤمنین, فرمود: عمل نبات است و هیچ نبات از آب بی‌نیاز نیست و آب‌ها گوناگون‌اند. هر آبی که پاک است، نبات آن هم پاک و میوه‌اش شیرین خواهد بود؛ و هر آبی که پلید است، نبات آن هم پلید و میوه‌اش تلخ است.²

خودِ عمل، حاکی است که از چه آبی روییده شده است.³

1- مجموعه مقالات آیت‌الله حسن‌زاده آملی، ص 36-37

2- نهج‌البلاغه، خطبه 155

3- مجموعه مقالات، ص 121-122